جهت ترسیم مارک محصولات غذایی از طیف وسیعی از مشخصات بسته بندی استفاده می شود.
طیف بسته بندی
این طیف شامل ترکیبی از رنگ ها، طرح ها، شکل ها، نماد ها و پیام ها است این عناصر باعث جذب مشتریان می شود و به آنها در شناسایی تصاویر مربوط کمک شایانی می کنند.
اغلب مصرف کنندگان به ویژگی های ظاهری اهمیت زیادی می دهند در حالی که بخش کمی از آنها بر جزئیات روی برچسب توجه دارند.
اهمیت طراحی بسته بندی
اهمیت طراحی بسته بندی و استفاده از بسته بندی به عنوان ابزاری جهت برقراری ارتباط و مارک بندی دائماً در حال افزایش است.
زیرا بسته بندی همانند دیگر عناصر ارتباطات بازاریابی از اهمیت بالایی برخوردار است.
یک دلیل برای این موضوع اشاره به این حقیقت دارد که مشتریان قبل از اینکه برای خرید به فروشگاه بروند زیاد و به صورت عمقی به مارکها فکر نمی کند.
یک تحقیق اخیر این گونه ارزیابی کرده است که ۷۳ درصد تصمیمات در زمینه خرید در هنگام فروش صورت می گیرد.
تمایل مشتری جهت خرید یک کالای خاص بستگی به درجه ای دارد که طبق این محصول می تواند نیازهای مشتری را به صورت کامل تحقق دهد.
زمانیکه آنها قبل از خرید در رابطه با محصولی که می خواهد بخرند فکر نکرده باشند.
می توانند در موقع خرید به آنچه که می خواهد دست یابند که این کار از طریق عناصر ارتباطی در زمان خرید صورت می گیرد.
بسته بندی یک فاکتور کلیدی در فرآیند تصمیم گیری مشتری است زیرا می تواند جهت اخذ تصمیمات حقیقی در فروشگاه، با برقراری ارتباط با مشتری کمک شایانی به او کند.
جهت موفقیت استراتژی های بازاریابی محصولات غذایی ارزیابی این موضوع حائز اهمیت است که چگونه عناصر ارتباطی در این بسته بندی ها بر انتخاب مشتریان و جذب آن ها تأثیر می گذارد .
علاوه بر این بحث های زیادی در رابطه با این موضوع صورت گرفته است که :
آیا رفتار مصرف کنندگان مطابق با فرهنگ آنهاست؟
تعداد زیادی از مشاهده کنندگان صنعتی به عنوان مثال شرکت AcNie/sen معتقدند که مصرف کنندگان در سراسر دنیا واکنش نسبتاً مشابهی به فرآیند بسته بندی از خود نشان می دهند که این موضوع علی رغم اختلافات فرهنگی به تأیید رسیده است
اگر چه بخش اعظمی از این شرکت ها معتقدند که احتمال زیادی می رود که رفتار مشتریان یکسان و مشابه باشد افزایش درآمد و گسترش رقابت باعث افزایش توانایی مشتریان جهت خرید کالاها طبق نیازهای خاص فرهنگی آن ها شده است.
برخی از افراد معتقدند که احتمال زیادی می رود که موضوعات پایه ای در فرهنگ های مختلف یکسان باشد این در حالی است که جزئیات خاصی از قبیل واکنش نسبت به رنگهای خاص یا پیام های خاص در فرهنگ های مختلف با یکدیگر تفاوت دارند.
دیدگاه های فرهنگی مشتریان
مسلماً این که مشتریان به برخی از روندهای پایه ای از قیبل فرآورده های خاص غذایی، اطلاعات بهداشتی و غذایی در بسته های خاص یا تمایل به غذاهای آماده توجهی نمی کنند .
در اغلب فرهنگ ها مشترک می باشد اما احتمال کمی می رود که مشتریان دیدگاه های فرهنگی خود را نسبت به جزئیات محصولات از قبیل بسته بندی تغییر دهند که این روند در طول فرآیند خرید کاملاً مشهود می باشد.
اگر چه در این رابطه نیاز به تحقیقات بیشتر است زیرا تحقیقات تجربی کمی در رابطه با واکنش مصرف کننده نسبت به بسته بندی صورت گرفته است (به خصوص در بازارهای آسیایی).
تعداد زیادی از متخصین با فرهنگ های مختلف بر این موضوع پافشاری دارند که توسعة دانش در یک فرهنگ باید قبل از اینکه دربافت های فرهنگی دیگر مورد استفاده قرار بگیرد به تأیید مراجع عالی برسد.
مطالعاتی هستند که نشان دهنده یک تقسیم بندی قوی در زمینة واکنش مشتریان نسبت به بسته بندی هستند.
سه تقسیم بندی در این زمینه وجود دارد:
کسب تسهیلات، جستجوی اطلاعات و کسب تصاویر بر پایة الگوهای مشترک گسترده جهانی.
تمایل افراد جهت فراهم ساختن تسهیلات، افزایش مصرف کنندگان تحصیل کرده جهت کسب اطلاعات در رابط با محصولات خاص بر تصاویر بصورت حوزه گسترده ای را جهت فعالیت عناصر تأثیر گذار فرهنگی فراهم ساخته است.
نمی توان گفت که از بین این سه عنصر کدامیک مهم تر باشند به عبارت دیگر مصرف کنندگان بسته بندی را یک فرآیند کلی و منسجم می دانند که در اغلب موارد تأکید بیشتر بر یکی از حنبه هاست اما نمی توان به صورت کامل جنبه های دیگر را نادیده گرفت.
ممکن است که در این زمینه یک طرح ایده آل برای همه بازارها عنوان شده باشد اما لازم است در تمامی بسته ها یک تصویر فنی وجود داشته باشد که مسلماً این تصویر بیانگر امکانات محصول مربوطه و سهولت استفاده از آن و فهرستی کامل از اطلاعات شفاف در رابطه با محصول مربوط است که در طرح های تصویری قدیمی از رنگ ها و شکل های مختلف استفاده می شد.
در تقسیم بندی های خاص به برخی از عناصر بسته بندی توجه کمی صورت می گیرد اما استفاده از تمامی عناصر بیانگر این موضوع است که نمی توان هیچ یک از این عناصر را حذف کرد زیرا آنا ارتباط شدیدی با جذابیت بسته بندی دارند .
بنابراین، این احتمال وجود دارد که بتوان از یک بسته بندی مجزا استفاده کرد که تقریباً سه عنصر موجود در آن به صورت یکسان مشتریان را به خود جذب نموده اند.
البته شرطی که وجود دارد این است که عناصر کلیدی بر پایة تقیسم بندی های خاص دارای جذابیت کافی باشند.
محققین اظهار داشته اند که تصاویر به صورت شفاهی می توانند اطلاعات زیادی را فراهم سازند به خصوص در حوزه هایی که بیشتر به تصاویر توجه می شود.
ارتباط بین انتخاب های مشتری در بازارهای مختلف و مشخصات طراحی بسته بندی ها یک نکته کلیدی است که بازاریابان محصولات غذایی بسته بندی شده باید از آن ها در راستای توسعة استراتژی های مفید در بازاریابی استفاده نمایند.
توجه و جذابیت در زمان خرید نقش مهمی را در انتخاب یک مارک خاص ایفا می کنند.
انسجام اهمیت عناصر مهم طراحی بسته بندی در غالب متغیر های تقسیم بندی بازار می توانند حاوی اطلاعات مفید برای بازاریابانی باشند که خواستار افزایش تأثیر بسته بندی در عرضة محصولات غذایی می باشند.
بسته بندی و تصمیم خرید :
اهمیت طراحی بسته بندی به عنوان ابزاری جهت برقراری ارتباط و بر چسب گذاری محصولات در بازارهای رقابت محصولات غذایی روز به روز در حال افزایش است.
بسته بندی تأثیری بر اخذ تصمیمات خرید دارد که مورد ارزیابی قرار دارد.
عناصر بصری در بسته بندی نقش مهمی را ایفا می کنند که نشان دهنده استفاده از آن محصول توسط مصرف کنندگان مختلف است.
البته در شرایطی که به صورت ناگهانی خواستار خرید یک محصول می شوند.
اکثریت افراد شرکت کننده در این گروه اظهار می دارند که آنها از اطلاعات مربوط به برچسب استفاده می نمایند اما می گویند که بیشتر بر چسبهایی که ساده تر هستند را دوست دارند.
بسته بندی در نقطه فروش:
اینگونه به نظر می رسد که بسته بندی یکی از مهمترین فاکتورهای مهم در زمینه خرید در نقطة فروش باشد این در حالی است که بسته بندی بخش مهمی از فرآیند فروش را نیز شکل می دهد.
محصولات غذایی بسته بندی شده به بازارهای بزرگ و سوپر مارکتها عرضه می شوند که در این جا محصولات به مدت زیادی باقی خواهند ماند و مصرف کنندگان نیز می توانند انتخابهای متنوع داشته باشند.
هم در بخش ذخیرة مواد و هم در بخش داخلی از آنجاییکه فُرمت سِلف سرویس در بیشتر سوپر مارکتها وجود دارد از این رو از نقطه نظر خرید بسته بندی خودش فروشنده ای است که در قفسه قرار گرفته است.
اهمیت شدید طرحهای بسته بندی در بازارهای رقابتی رشد سریعی یافته است زیرا بسته بندی ها ابزار مهمی جهت برقراری ارتباط می باشند.
تاثیر تصمیمات نهایی در بسته بندی
در این قسمت به بررسی این موضوع می پردازیم که چگونه بسته بندی بر اخذ تصمیمات نهایی خرید محصولات غذایی تأثیر می گذارد.
وجود بسته های مختلف در قفسه های سوپر مارکتها تأثیر زیادی برفرآیند تصمیم گیری مصرف کننده خواهد داشت از این رو طرح بسته بندی باید به گونه ای باشد که از واکنش مطلوب مصرف کننده اطمینان حاصل سازد.
به واسطه وجود روندهای مختلف در این حوزة مشکلات زیادی در زمینة تصمیم گیری مصرف کنندگان ایجاد شده است.
در یک سو برخی از مصرف کنندگان توجه زیادی به اطلاعات مربوط به برچسب دارند زیرا آنها نگران سلامت تغذیه خود هستند از این رو این مصرف کنندگان در امر تصمیم گیری مشارکت دارند و به صورت گسترده از اطلاعات موجود بر روی بسته ها استفاده خواهند کرد.
در سوی دیگر مصرف کنندگان مدرن در اغلب موارد به دنبال راههایی جهت کاهش صرف زمان خرید و تهیه مواد غذایی هستند این موضوع می تواند بر فرآیند تصمیم گیری تأثیر بگذارد زیرا فشار زمانی باعث می شود که افراد به جزئیات مربوط به عناصر بسته بندی توجهی نداشته باشند.
با وجودیکه این موارد نکات مهمی هستند و در محیطهای رقابتی نیز تشدید شده اند.
اما تحقیقات کمی در این زمینه صورت گرفته است که چگونه عناصر بسته بندی می توانند بر انتخاب یک مارک خاص و فشار زمانی تأثیر بگذارند.